2025-жылдын 28–29-октябрь күндөрү Компьютердик технологиялар жана жасалма интеллект институтунун директору Амантур Рыспаев Жасалма интеллекттин этикасы боюнча Баку мамлекеттик университетинде болуп өткөн I Эл аралык конференцияга катышты. Иш-чара Эл аралык Түрк академиясы жана Түркия илимдер академиясынын колдоосу менен өткөрүлдү.
Ал конференциянын маанилүү секцияларынын бири болгон “Жасалма интеллект билим берүүдө, саламаттыкты сактоодо, коопсуздукта жана мамлекеттик башкарууда” аттуу секцияны жетектеп, талкууларды ийгиликтүү алып барды.
Амантур Рыспаев өзүнүн “Кыргыз Республикасында жасалма интеллектти өнүктүрүүнүн укуктук жана этикалык аспекттери” аттуу илимий баяндамасында ЖИ системаларын улуттук контекстте ишке киргизүүнүн принциптерине токтолду. Ал төмөнкүдөй негизги багыттарга басым жасады:
- ЖИ системаларын иштеп чыгууда жана адаптациялоодо жергиликтүү баалуулуктарды жана коомдук нормаларды эске алуунун зарылдыгы. Бул маданий сезимталдыкты ЖИ этикасынын ажырагыс бөлүгү катары кароону билдирди.
- ЖИнин дискриминациялык же бир жактуу чечимдерди кабыл алуусун алдын алуу, алгоритмдик адилеттүүлүк принциптерин сактоо аркылуу социалдык теңчиликти камсыздоо.
- ЖИ системаларынын ачыктыгын жана кабыл алынган чечимдер үчүн жоопкерчиликти так белгилөөнүн маанилүүлүгү, өзгөчө мамлекеттик башкаруу жана кызмат көрсөтүү тармактарын баса көрсөттү.
Ал өз баяндамасында «Технологиялык инновацияларды кабыл алып жатып, биз адамдын аброюн жана укуктарын коргоодон эч качан баш тартпашыбыз керек. Түрк дүйнөсү ЖИ этикасына маданий негизделген, жоопкерчиликтүү мамилени иштеп чыгууда үлгү боло алат», – деп белгиледи.
Конференциянын жыйынтыгы боюнча катышуучулар ЖИ этикасын билим берүү программаларына интеграциялоо жана академиялык чөйрө менен өнөр жайдын кызматташтыгын күчөтүү боюнча сунуштарды кабыл алышты.
Иш-чаранын соңунда Амантур Рыспаев Баку мамлекеттик университетинин ректору, профессор Эльчин Сафарали оглы Бабаевдин кабыл алуусунда болуп, Кыргыз улуттук университети менен кызматташуу келишимин түзүү боюнча алдын ала макулдашууга жетишти. Профессор Эльчин Бабаев КУУнун 100 жылдык мааракеси менен куттуктап, алдыдагы тыгыз илимий кызматташууга ар тараптуу колдоо көрсөтүүгө даяр экендигин билдирди.
Бул Эл аралык конференция Кыргызстан үчүн ЖИ жаатындагы улуттук тажрыйбаны жана саясатты эл аралык деңгээлде таанытуу, ошондой эле түрк мамлекеттеринин ортосундагы илимий-техникалык кызматташтыкты бекемдөө жагынан маанилүү кадам болуп калды.
(С) Амантур Рыспаев – Компьютердик технологиялар жана жасалма интеллект институтунун директору
